یکی از مهمترین عملیاتی که توسط هر شرکت و کارخانه ای سالانه صورت می گیرد، انبار گردانی می باشد به طوری که تمام شرکت ها موظف هستند تا طبق اصول حسابداری پایان دوره، هر ساله به شمارش تمام کالاهای موجود در انبار خود بپردازند و نه تنها شمارش دقیقی از موجودی کالا خود را در دست داشته باشند بلکه بتوانند آن را با موجودی سیستم تطبیق داده و مغایرت های موجود را تشخیص دهند. امروزه بسیاری از شرکت ها با استفاده از ابزارها و نرم افزار انبارگردانی بسیار پیشرفته و دقیق به کنترل موجودی خود می پردازند چرا که فرایند انبارگردانی می تواند مزایای بسیار زیادی را به دنبال داشته و مدیر هر شرکتی نیز بایستی به این فرایند نهایت اهمیت را دهد. در فرایند انبار گردانی یک تیم بسیار حرفه ای و آموزش دیده از سرپرست انبار، یک نفر شمارشگر و یک نفر ثبت کننده بایستی تشکیل شود تا بتوانند در کوتاه ترین زمان ممکن تمام موجودی انبار را شمارش کنند. توجه داشته باشید که اگر فرایند انبارگردانی به طول بینجامد قطعا شمارش کالاها با مشکل مواجه شده و نتیجه درستی را در بر نخواهد داشت. 

مزایای انبار گردانی :

انبارگردانی می تواند مزایای بسیار زیادی را به دنبال داشته باشد که بی شک مدیران شرکت ها با آگاهی دقیق از این مزایا، اهمیت و وقت بیشتری را برای انبار گردانی انبارهای خود خواهند داشت. از مهمترین مزایای انبارگردانی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اطلاع دقیق از موجودی انبارها و ارائه ارقام صحیح در حساب های مالی
• کاهش خطای کارکنان در موجودی انبار
• مشخص شدن کالاهایي که در انبار به مدت طولاني مانده اند .
• گزارش گیری بسیار دقیق از موجودی کالا در هر زمانی از سال
• آشنا شدن با کالاهای تند گردش در انبار

انواع انبارگردانی :

انبارگردانی دارای انواع مختلفی می باشد که با توجه به نوع انبار و ارزش کالاهای انبار، حجم ورود و خروج انبار  مشخص می گردد.

انبارگردانی پایان سال :

انبار گردانی پایان سال نقش مهمی در تعیین سود و زیان شرکت دارد. در شرکت های کالا محور مثل تولیدی موجودی انبار در پایان دوره مالی چک می شود. تا موجودی فیزیکی انبار با کاردکس حسابداری مطابقت داشته باشد. و موجودی به سال بعد انتقال پیدا کند. 

انبارگردانی میان دوره ای :

انبارگردانی میان دوره در نیمه های سال مالی اتفاق می افتد و تمامی فرآیندهای انبارگردانی پایان سال در آن اجرا می شود. 

انبارگردانی موردی یا رندم :

این سبک از انبارگردانی در زمان های با دوره های کمتر از انبارگردانی سالانه و یا میان دوره صورت می گیرد. در این مورد گاها کالاهایی به صورت رندم برای صحت سنجی انبارگرانی می شود. 

انبارگردانی مستمر :

انبارگردانی مستمر در زمان های مشخص با هدف ثبت مغایرت مقدار فیزیکی با کاردکس بصورت مستمر صورت می گیرد. در مواردی که کالاهای انبار دارای ارزش بالای ریالی باشد این نوع انبارگردانی مورد استفاده قرار می گیرد 

 انبارگردانی ناگهانی :

گاهاٌ انبارگردانی در مقطع خاص با دلایل خاص صورت می گیرد . برای مثال در مورادی که انباردار تعویض می شود. برای تحویل لازم است انبارگردانی صورت بگیرد. چرا که هر شخصی در سمت انباردار مسئولیت سنگینی در قبالگ تمامی وسایل انبار دارد. 

نکات مهم قبل از شمارش کالاها

1. در ابتدا باید شخصی مناسب به‌عنوان هماهنگ‌کننده انبارگردانی انتخاب شود.
2. دستور العملی که از قبل تهیه شده است، باید توسط هماهنگ کننده کاملا مورد بررسی قرار گیرد و در صورت وجود اشکال، قبل از شروع عملیات شمارش کالا باید به اطلاع مسئولین شرکت برسد.
3. روزها و ساعات شمارش انبار باید مشخص باشد و به صورت کتبی به بخش های مختلف اطلاع رسانی شود که انبار در روزهای تعیین شده تعطیل است.
4. گروه های شمارش باید با ذکر اسامی قبلا تعیین شده باشند و آموزش کافی دیده باشند.
5. هماهنگ کننده شمارش موجودی ها باید از قبل موجودی انبارها را مورد بازدید قرار دهد و از موارد زیر مطمئن گردد:

• اقلام به شکلی چیده شوند تا عملیات شمارش به آسانی صورت پذیرد.
• موجودی هایی که به آسانی قابلیت شناسایی ندارند با کمک مسئولین انبار و نوشتن شماره صحیح مشخص شوند.
• اقلام ناباب، اسقاط و همچنین اجناس بدون استفاده از سایر اقلام جداشده باشند.

نکات مهم در حین شمارش کالا

1. موجودی برداری وسیله گروه‌های دونفری انجام شود، یک فرد عمل شمارش را انجام داده و فرد دیگر ضمن تأیید شمارش آن را ثبت نماید.
2. چنانچه موجودی‌هایی بر اساس وزن ثبت می‌شوند، اطمینان حاصل شود تا وسایل لازم برای توزین موجودی‌ها در دسترس باشد.
3. بهتر است که موجودی‌ها دو بار و هربار به‌ وسیله یک گروه دونفری متفاوت شمارش شوند.

نکات مهم پس از شمارش کالا

1. چنانچه نتیجه شمارش توسط دو گروه اختلافی را نشان دهد یا نتیجه شمارش با مدارک دائمی موجودی‌ها اختلاف داشته باشد، شمارش دوباره آن‌ها با حضور هر دو گروه شمارش کننده و حسابرسان برای مشخص نمودن عدد نهایی و درست لازم است.
2. پس از خاتمه شمارش، چنانچه هرگونه اصلاحی در برگه‌های شمارش لازم باشد باید هرگونه اقدام با آگاهی حسابرسان و تأیید هماهنگ‌کننده موجودی برداری باشد.
3. باید نتیجه به‌دست‌آمده با مدارک دائمی (درصورتی‌که وجود داشته باشد) و حساب کنترل در دفاتر مقایسه شوند.

سیستم انبارگردانی هوشمند

تاثیری که موج چهارم فناوری در صنعت و به صورت ویژه در بخش انبار گذاشته است کاملا مشهود است. به شکلی که در سال های اخیر و به ویژه در کشورهای توسعه یافته، استفاده از تکنولوژی های هوشمندسازی انبار، بسیار رواج داشته و رویای دستیابی به انبار هوشمند را تا حد زیادی محقق کرده‌است.
هوشمندسازی فرایند انبار گردانی نتایج شگفت انگیزی خواهد داشت. برخی از این نتایج شامل موارد زیر هستند:

1. کاهش زمان انبارگردانی و جلوگیری از اتلاف وقت
2. کم شدن هزینه های مربوط به انبارگردانی
3. بالا رفتن کیفیت اجرای عملیات انبارگردانی
4. کاهش خطای انسانی در شمارش موجودی اقلام
5. جلوگیری از قرنطینه طولانی مدت انبار و زیان ناشی از آن
6. جلوگیری از رکود کالا با ایجاد قابلیت انبارگردانی در فواصل کوتاه مدت